Fórsa Cobhsaíochta - Fórsa an Aontais Eorpaigh
SFOR - May 1997 — Dec 2004
EUFOR - BIH (Althea) - Bealtaine 1997 - go dtí seo
Faoi UNSCR 1031 tugadh sainordú do NATO gnéithe míleata na gComhaontuithe Síochána Dayton a chur i bhfeidhm i ndiaidh dheireadh an chogaidh i mBoisnia-Heirseagaivéin i 1995. Mar thoradh air sin imscaradh IFOR (Fórsa Feidhmithe) agus bhí an misean tugtha chun críche faoi mhí na Nollag 1996 agus tháinig SFOR ina áit ina dhiaidh sin.
Ba é sainordú an fhórsa nua, a bhí udaraithe ag UNSCR 1088, ná cosc a chur ar atosú cogaidh, atmaisféar a chur chun cinn a chabhródh le próiséas na síochána, agus tacaíocht a thabhairt d'eagraíochtaí sibhialta. Thosaigh SFOR amach le 32,000 trúpa ach chuaigh sé faoi atheagrú i 1999/2000 agus laghdaíodh é go 20,000.
I mBealtaine 1997 a cuireadh tús le rannpháirtíocht Óglaigh na hÉireann agus is éard a bhí ann ná Ceanncheathrú Chomplachta Póilíní Airm, Buíon Póilíní Airm, agus Eilimint Tacaíochta Náisiúnta. Bhí an meitheal lonnaithe i gCeanncheathrú SFOR in Sairéavó agus rinne sé póilíniú ar an 8,000 trúpa SFOR a bhí lonnaithe sa cheantar. AistarraingÁodh Complacht Póilíní Airm na hÉireann in Eanáir 2003.
Choinnigh Óglaigh na hÉireann 12 phost ag CC SFOR go dtí Nollaig 2004 nuair a cuireadh Oibríocht 'Althea' ina ionad, misean faoi cheannas an AE a thugtar EUFOR air chomh maith, a bhí udaraithe ag UNSCR 1575.
Is é misean EUFOR na
- Chun tógáil acmhainne agus oiliúint do na Fórsaí Armtha na BiH a chur ar fáil
- Tacú le iarrachtaí BiH chun timpeallacht shábháilte agus dhaingean a choimeád
- Tacaíocht a thabhairt don straitéis chuimsitheach foriomlán an AE le haghaidh BiH
EUFOR Cuireann EUFOR tacaíocht ar fáil freisin don Bhinse Coiriúl Idirnáisiúnta don iar-Iúgslaiv (ICTY) agus cuireann sé an timpeallacht slándála ar fáil freisin ina bhfuil na poilíní in ann dul i gcoinne líonraí coiriúil eagraithe. Tá rannpháirtíocht Óglaigh na hÉireann don mhisean nua méadaithe agus anois tá 7 pearsanra ag fónamh le EUFOR.
Tá 7,000 trúpa ag fónamh le EUFOR, curtha ar fáil ag 17 ballstát de chuid an AE agus ag 5 stát nach de chuid an AE iad.
Mionsonraí na hOibríochta |
Ribín le haghaidh an Bonn | |
Fad | Bealtaine 1997 - go dtí seo |
Cineal Oibríochta | Oibríocht Bainistithe Géarchéime faoi cheannas an AE |
Tiomantas | 5 |
Fórsa na Cosaive
KFOR - Lúnasa 1999 go dtí seo
Nuair a bhí an iar-Iúgslaiv ag titim ó chéile díríodh formhór na hairde idirnáisiúnta ar an gcoimhlint idir an Chróit agus an tSeirbia agus idir na Seirbiaigh, na Crótaigh agus na Moslamaigh sa Bhoisnia agus sa Heirseagaivéin.
Bhí coimhlint eile ar siúl i rith na tréimhse sin freisin, áfach, sa limistéar Seirbeach nach raibh cur amach air ag an am, an Chosaiv. Tá an Chosaiv ar an teorann leis an Albáin agus is Albánaigh eitneacha formhór mór an daonra.
Chuaigh an Chosaiv isteach sa tSeirbia tar éis Chogadh na Balcáin in 1913 agus chuaigh sí isteach sa Iúgslaiv tar éis an Chéad Chogadh Domhanda, d’ainneoin an tromlach Albánach a bhí inti.
Níor chóir beag a dhéanamh den tábhacht a bhí ag an gCosaiv do na Seirbiaigh, áfach. Bhain an tábhacht sin leis an lámh in airde a fuair Impireacht na nOtamánach ar na Seirbiaigh ar deireadh ag Kosovo Polje in 1389.
Tá an réigiún sin thar a bheith suntasach i meon na náisiúnach Seirbiach ó shin i leith. Sna Balcáin, áit ar féidir le naimhdeas maireachtáil ar feadh na nglún, tá a thomhas féin ag an am, agus labhraíonn go leor Seirbiach faoin gcath ag Kosovo Polje ar nós nár tharla seé ach cúpla bliain ó shin.
Rinneadh limistéar neamhspleách laistigh de Iúgsláiv Tito den Chosaiv sa bhliain 1974 agus mhair an socrú sin go dtí tar éis a bháis. Rinneadh neamhspleáchas na Cosaive a chúlghairm sa bhliain 1990 agus chuir rialtas na Seirbia deireadh lena comhthionól cúige.
De réir mar a cuireadh in aghaidh rialú na Seirbiaich, tháinig Arm Saortha na Cosaive (KLA) chun cinn agus thosaigh sé ag ionsaí fórsaí slándála na Seirbia, a thug freagra láidir ar an daonra ar fad.
Faoi 1997, nuair a bhí cúrsaí ag socrú síos sa chuid eile de na Balcáin, thosaigh an pobal idirnáisiúnta ag díriú airde ar an gCosaiv. In 1998 chuir Grúpa Teagmhála comhdhéanta den Fhrainc, den Ghearmáin, den Iodáil, den Ríocht Aontaithe, den Rúis agus de Stáit Aontaithe Mheiriceá, tús le hiarrachtaí taidhleoireachta chun an choimhlint a réiteach. Ag an am céanna cheap pleanálaithe NATO pleananna míleata chun tacú leis an bpróiseas taidhleoireachta.
I Meán Fómhair 1997 leag Rún UNSC 1199 béim ar an gcatastróf daonna a bhí le teacht sa Chosaiv agus d’éiligh siad scor lámhaigh. Faoi Mhárta 1999 bhí an foréigean fós ar siúl agus le foilsiú thurascáil de chuid an UNHCR, a luaigh gur cuireadh 250,000 duine as a dtithe sa Chosaiv mar gheall ar an gcoimhlint, thosaigh NATO ionsaÁ ón aer ar thargaidí Seirbiacha sa Chosaiv agus sa tSeirbia.
I mí an Mheithimh 1999 chomhaontaigh an tSeirbia le Prionsabail Síochána G8 agus thosaigh sí ag tarraingt a bhfórsaí siar. Chuir NATO deireadh lena aerbhuillí agus chuaigh KFOR, faoi údarás UNSCR 1244, isteach sa Chosaiv.
Is é misean KFOR timpeallacht slán a bhunú agus a chothabháil; monatóireacht, fíorú agus forfheidhmiú a dhéanamh ar chomhlíonadh leis na comhaontuithe éagsúla; agus tacaíocht a chur ar fáil do mhisean UNMIK. Cuireadh tús le misean KFOR faoi cheannas NATO le 50,000 trúpa ó 36 náisiún de chuid NATO agus náisiún eile nach de chuid NATO iad, Éire ina measc.
Thug Éire aitheantas do Phoblacht na Cosaive an 29 Feabhra 2008, tar éis Rún Chomhthionól na Cosaive an 17 Feabhra, a d’fhógair neamhspleáchas na Cosaive.
Bhí chéad rannchuidiú Óglaigh na hÉireann chuig KFOR in 1999 comhdhéanta de chuideachta iompair/loighisticí ina raibh flít feithiclí altacha, feithiclí DROPS, 4x4anna agus feithiclí coimhdeacha. Bhí aonad na hÉireann, lonnaithe i gCampa Clarke, Lipljan, 15km ar an taobh ó dheas de Pristina, suite san Ionad Briogáide Ilnáisiúnta (MNB). Bhí an t-ionad faoi smacht an Cheanncheathrú KFOR agus ba é a misean ná trealamh agus ábhar a chur ar fáil d’aonaid mhíleata i KFOR agus d’eagraíochtaí daonchairdiúla a bhí ag obair leis na NA.
I nDeireadh Fómhair 2004, d’athraigh rannpháirtíocht Óglaigh na hÉireann i KFOR nuair a tháinig cuideachta coisithe le feithicil Iompróra Pearsanra Armúrtha, Grúpa Coisithe 27 ainmnithe, in áit an Chuideachta Iompair (Cuideachta Iompair 8). Tá an chuideachta ag feidhmiú anois mar chuid de Thascfhórsa Ilnáisiúnta (Ionad).
Tá gné Cheanncheathrú Teagmhasach agus grúpa tacaíochta lóistíochta fós i gCampa Clarke, chuaigh roinnt oifigeach agus ONC i mbun ceapachán i gCampa Ville, agus bhí an chuideachta coisithe deighilte idir Campa Clarke agus Campa Karhu (iar-phost de chuid na Fionlainne sa sráidbhaile Seirbiach Donja Gusterica). Tá an chuid eile de phearsanra na hÉireann atá ar fónamh ar an láthair deighilte idir Ceanncheathrú KFOR, Ceanncheathrú Tascfhórsa (Ionad), agus an Chuideachta MP Ilnáisiúnta. Bunaíodh Gné Tacaíochta Náisiúnta oifigigh amháin agus thriúr ONC in Skopje, i bPoblacht Iar-Iúgslavach na Macadóine (FYROM).
Clúdaíonn achar freagrachta (AOR) chomplacht na hÉireann ciliméadar cearnach agus cuirtear an misean i gcrích trí dhianphatróil rialta ina APCanna Mowag. Is limistéar sléibhe an chuid thoir den AOR agus tá sé breac le sráidbhailte Albánacha. Tá an chuid thiar comhdhéanta de chnoic níos lú agus tá iamhchríoch Sheirbiach ann. Tá dhá shráidbhaile san AOR ina bhfuil daonra measctha, is iad sin Janjevo agus Robovce.
Dúnadh Campa Clarke in 2010 agus cuireadh deireadh leis na ceapacháin uile a bhí fágtha i gCampa Ville ar bhonn céimnithe. Tá 12 ceapachán ag Óglaigh na hÉireann i gCeannacheathrú KFOR i gCathair Flim i gcónaí.
Mionsonraí na hOibríochta |
Ribín le haghaidh an Bonn | |
Fad | Lúnasa 1999 go dtí seo |
Cineál Oibríochta | NATO Oibríocht Tacaíochta Síochána faoi cheannas NATO-PfP |
Tiomantas | 20 |